Henüz Covid19’un etkileri azaldı diye sevinemeden, kendimizi Ukrayna-Rusya savaşının sonucunda ortaya çıkan global bir petrol ve enerji krizinin içerisinde bulduk.

Dahası bu petrol ve enerji krizinin etkilerini biz, zayıf ekonomimiz ve Türk Lirasının yaşadığı değer kaybından dolayı çok daha ağır yaşıyoruz.

Bu faktörlerin üzerine bir de biz Kıbrıslı Türklerin senelerdir elektrik ve benzin kullanımında hoyratça bir yaklaşımı benimsememiz eklendiğinde durum daha da vahim bir hale geliyor.

Çünkü bizler yıllarca toplu taşıma sistemleri kurmak yerine ‘her bireye bir araba’ zihniyeti ile aşırı benzin tüketimine alıştırıldık.

Binalarımızı yaparken enerji performansı kriterlerini pek kafamıza takmadık. Güney ve batı cephelerine koca camlar açıp da “klimalar zaten soğutur” diyerek yuvalarımızı ısı yalıtımını düşünmeden kurduk.

Enerji ve petrol bol iken maalesef tüm sistemimizi hoyratça tüketim üzerine yapılandırdık. Fakat şimdi dünyada yaşanan yokluk bize verimliliğe önem vermemiz gerektiğini söylemektedir.

Eğer enerji verimliliği ve toplu taşıma politikalarına önem vermezsek, petrol fiyatları arttıkça çaresizliğimiz de beraberinde artacaktır.

 İNGİLTERE’NİN PETROL/ENERJİ TASARRUFLARI

Dünya Ekonomik Platformu (DEP) yakın zamanda bizlerle Ukrayna Krizi sonucunda yükselen petrol ve elektrik fiyatları sonucu Birleşik Krallıkta yaşanan değişimin istatistiklerini paylaştı.

Petrol krizi sonrasında Birleşik Krallıktaki bisiklet ve otobüs kullanımı ciddi oranda artmış durumdadır.

Mart ayından mayıs ayına kadar olan sürede, Birleşik Krallıktaki toplu taşıma kullanımının %12’den %15 seviyesine yükseldiği ve bu rakamın ise 1 milyonun üzerinde yeni otobüs kullanıcısına tekabül ettiği bildiriliyor.

Bisiklet kullanım sıklığı ise normalin iki katına çıkmış durumdadır. Petrol krizinden ev ekonomisi sarsılan İngilizler çareyi bisiklet kullanmakta bulmuşlardır.

Bisiklet yollarındaki yoğunluk iki katına çıktı diye bildiriyor bizlere rapor. Yetkililer de doğal olarak bu adımı teşvik edecek çalışmalara odaklanıyorlar.

Online alışveriş sitelerinde ikinci el bisiklet arama oranı ise %27 artmış durumda.

Tüm bunlar ortalama bir aracın Birleşik Krallıktaki aylık benzin giderinin 84 İngiliz Sterlininden 100 İngiliz Sterlini üzerine yükselmesinden dolayı yaşanıyor.

Bizdeki Türk Lirası devalüasyonundan da kaynaklanan petrol fiyatı yükselişini göz önüne alırsak, İngiliz tasarruflarını belki de artık bizim de örnek almamızın zamanı gelmiştir. Ne dersiniz?

AVRUPA’NIN PETROL & ENERJİ POLİTİKALARI

Özellikle Avrupa’nın kullandığı doğal gazın %45’inin Rusya’dan gelmesi, AB ülkelerini bu süreçte ciddi anlamda zora sokmuş durumdadır.

Bu durumu ev ekonomisine yansıtmamak için İtalya, Almanya ve İrlanda toplu taşıma bilet ücretlerini ciddi oranda azaltma yoluna gittiler.

Çoğu Avrupa ülkesinin toplu taşıma sistemi hali hazırda verimli ve çağdaştır. Enerji verimliliği kıstasları ise her inşa edilecek binada raporlanır, test edilir ve ağır vergiler ile enerji müsrifliğinden kullanıcı vazgeçirilir.

Fakat, yine de bu dönemde verimliliği artırmak için Uluslararası Enerji Organizasyonu (IEA) gibi organizasyonlar kolları sıvamış ve 9 adımda bireylerin ciddi anlamda enerji giderini azaltabileceği adımları önermeye başlamışlardır.

1. Termostatınızı sadece 1 derece daha aza ayarlayın,
2. Su ısıtıcısını 1 derece daha düşükte tutun,
3. Mümkün olduğunca evden çalışın,
4. Yolculuklarında arkadaşlarınızla araba paylaşımı yapın,
5. Arabanızı daha yavaş sürün,
6. Arabasız pazar günlerini adet edinin,
7. Yürüme veya bisikleti kullanımını tercih edin,
8. Toplu taşıma araçlarını kullanın,
9. Uçak yerine treni tercih edin.

Avrupa ülkeleri bu adımlar ile zaten verimli olan enerji ve petrol kullanımını daha da verimli hale getirmeye hazırlanıyor. Peki, ya biz?

Biz verimlilik için neler yapmalıyız?

KUZEY KIBRIS’IN PETROL & ENERJİ POLİTİKALARI NE OLMALI?

Petrol krizi, iklim krizinin bir semptomu olduğundan önümüzdeki yıllarda artarak artmaya devam edecek. Burada bizlere düşen bu büyüyerek devam eden krizi öngörmek ve bu krize yönelik verimlilik politikalarını geliştirmektir.

Madem Avrupa Birliği madde madde ilerliyor, bizler de petrol ve enerji giderlerimizi azaltacak politikaları buraya aynı şekilde yazalım.

1. Bütünlüklü ve sistematik toplu taşıma sistemi oluşturulmalı. Nüfusun yarısını barındıran üç ilçe belediyesi (Lefkoşa Türk Belediyesi, Girne Belediyesi ve Mağusa Belediyesi) 7/24 çalışan, sistematik ve çağdaş toplu taşıma sistemlerini kurmalıdır. Devlet ise şehirler arası toplu taşıma sistemini sunarak sistemi tamamlamalıdır.
2. Güvenlikli, yoldan ayrılmış ve ağaçlandırılmış bisiklet yolları bu ülkenin artık en büyük önceliklerinden birisi haline gelmelidir. Bisiklet bu ülkenin kültürüdür ve artık yenilenen dünya düzeninde hayatımıza kazandırılmalıdır.
3. Binalarda kullandığımız enerjiyi azaltırken konforumuzu koruyacak enerji verimliliği vizesi acilen inşaat ruhsatlarında aranmaya başlanmalıdır.
4. Petrol kullanımını azaltacak elektrikli arabalar ve elektrikli scooterlar teşvik edilmelidir.
5. Şehirlerimizde insanların yürümesini teşvik edecek kaldırımlar ve özellikle yayalaştırma projeleri daha yaygın uygulanmalıdır.

Ukrayna-Rusya Savaşı’nın ve iklim krizinin etkisiyle önümüzdeki yıllarda bizleri enerji ve petrol kullanımı açısından zorlu günler bekliyor. Özellikle de bizim gibi ekonomisi zayıf olan ve enerjiyi yıllarca hoyrat bir şekilde kullanan bir toplumun zor günler geçireceği aşikardır.

Bu zor günleri atlatmak ise mümkündür. Yeter ki bu sıraladığımız 5 politika ile daha verimli ve çağdaş bir yurt için ilk adımımızı atalım.

Başarabiliriz, bu politikaları başaracak vizyon ve irade Kıbrıslı Türklerde mevcuttur.